Met de aanleg van 8 ha nieuwe natuur krijgen de Grote karekiet en Roerdomp meer leefruimte langs de kust van het Veluwemeer bij Elburg.

Wethouder Bertus Jeensma van de gemeente Elburg, Ruud Cuperus van Rijkswaterstaat en Rita Braam van Gastvrije Randmeren markeerden 30 september de aanleg van het ‘Ecolint Elburg’ door het plaatsen van het 1e bordje dat straks een rustgebied aanduidt voor Grote Karekiet en Roerdomp. Klik hier voor het nieuwsbericht.

Langs de Veluwemeerkust bij Elburg liggen een flink aantal recreatielandjes. Om de rietzone te kunnen herstellen en natuur te kunnen ontwikkelen, werden vanaf 2001 in opdracht van de coöperatie recreatielandjes opgekocht en in beheer gegeven van Staatsbosbeheer. Het project is bekend onder de naam "Ecolint Elburg". 

Gastvrije Randmeren besloot in 2020 om de landjesaankoop door Gastvrije Randmeren stop te zetten en daarvoor in de plaats een alternatief inrichtingsplan voor natuur te ontwikkelen. In 2021 is door gebiedspartners en belangenvertegenwoordigers (Rijkswaterstaat Midden-Nederland, provincie Gelderland, Gastvrije Randmeren en gemeente Elburg) een inrichtings- en beheerplan met alternatieve inrichtingsmaatregelen vastgesteld, dat zal resulteren in een geschikte leefomgeving voor zeldzame en vanuit Natura2000 beschermde moerasvogels. Ook is de aankoop van de recreatielandjes definitief stopgezet. 

Met de aanleg is op 30 september door de coöperatie gestart. 

De gemeente Elburg brengt eind 2022 het ontwerpbestemmingsplan in procedure, waarin de recreatielandjes een positieve bestemming krijgen en wordt voorzien in de compensatieopgave voor het Gelders Natuurnetwerk. Daarna kan het door Elburg worden vastgesteld.

Klik hier voor een beeldbank met foto's van de werkzaamheden bij de Korte Waarden.

Wat gaat er precies gebeuren?

De focus in het inrichtings- en beheerplan ligt op de inrichting en het beheer van 3 verschillende kerngebieden.

De Korte Waarden

Het riet in de Korte Waarden wordt geschikt gemaakt voor de roerdomp en grote karekiet. De oeverzone is nu nog te smal voor de ontwikkeling van stromingsriet (nodig voor de grote karekiet) en de landzijde is te droog voor de ontwikkeling van waterriet (nodig voor de roerdomp). Door het creëren van ondiepe poelen, het ondieper maken en verflauwing van de bestaande oevers en de aanleg van een broedeiland worden deze problemen aangepakt. Het deel waterriet wordt vergroot en het deel water- en stromingsriet aan de randen van het gebied wordt versterkt. Met deze herinrichting wordt het gebied optimaal geschikt gemaakt voor de grote karekiet en roerdomp.

Vraatbescherming

Ganzen zijn dol op jong riet. Grootste uitdaging in de ontwikkeling van riet is het voorkomen dat het jonge riet wordt afgegraasd. Daarom wordt een vraatraster geplaatst aan de randen van het Korte Waardengebied en in de rietoever direct ten zuiden van het gebied. Omdat rietontwikkeling zich niet voortzet tot buiten de afrastering. Om toch rietontwikkeling tot verder in het meer te krijgen, wordt een mobiel vraatraster geplaatst. Deze opstelling blijft staan, tot zich na 1 tot 2 jaar binnen de afrastering een robuuste rietkraag heeft ontwikkeld. Vervolgens worden de palen enkele meters verder van de rietoevers, dieper het meer in, geplaatst. Het riet krijgt dan opnieuw de kans verder het water in te groeien.

Ook in kerngebied 2 wordt vraatbescherming aangebracht. Ook wordt in de rietzone ter hoogte van de Sint Ludgeruskerk over de hele lengte een afrastering geplaatst omdat er in deze zone grote gaten in de bestaande rietkragen zitten. Om de effectiviteit van de maatregel te kunnen onderzoeken, wordt een deel van de oever niet uitgerasterd.

Rustgebied

Ten slotte wordt een rustgebied ingesteld. Het gaat om een zone van 300 meter vanaf de oeverzone van de Korte Waarden en kerngebied 2. Deze zone wordt jaarrond vrijgehouden van alle vormen van recreatie. Dit is vooral van toepassing voor het recreatiegebied Veluwestrandbad. Voor kitesurfers geldt in dit gebied al dat surfactiviteiten worden beperkt tot een afgebakende kitesurfzone en dat zij altijd een afstand van 300 m ten opzichte van de rietzone moeten aanhouden Dit gaat nu het hele jaar rond ook voor alle andere vormen van waterrecreatie gelden.

Planning

Met de inrichting wordt gestart in augustus en de werkzaamheden zullen worden afgerond in november 2022. Gastvrije Randmeren financiert de voorbereiding en realisatie van het inrichtingsplan, de gemeente Elburg het beheer en onderhoud tot 2024. Vervolgens doen Rijkswaterstaat en gemeente Elburg dit ieder voor zich voor hun eigendommen.

Behalve de inrichting is ook het beheer erna van groot belang. Dat kreeg in het verleden wel eens onvoldoende aandacht. Op basis van een beheerplan zal Gastvrije Randmeren in medio september een beheersovereenkomst sluiten met grondeigenaren Elburg en Rijkswaterstaat over het ontwikkelings- en instandhoudingsbeheer, inclusief de monitoring. Dit beheer start direct nadat de werkzaamheden zijn afgerond in november 2022.